11.10.2024 r., godz.10:30 - 12:00
WYKŁAD 149 (październikowy w edycji XXII):
FIZYKA BĄBELKÓW
dr Marek Thomas
Wydział Fizyki UAM
Streszczenie: Tytułowymi bąbelkami są krople bądź pęcherzyki płynów: np. krople cieczy w gazach lub pęcherzyki gazowe w cieczach. Omówione zostaną wybrane zjawiska dotyczące tego typu obiektów odzwierciedlające ich mikroskalową strukturę. Interesuje nas wpływ ich budowy molekularnej (drobinowej) oraz oddziaływań między molekułami na przebieg procesów termodynamicznych obserwowanych w makroskali. Uwagę skupimy np. na omówieniu wpływu napięcia powierzchniowego na kształt kropli, zachowanie się kropelek w strumieniach deszczu, ich rozbryzgiwaniu się po uderzeniu w podłoże jak również przebieg zjawiska Leidenfrosta. Interesować nas będzie opis zjawisk parowania i wrzenia (na przykładzie wody). Wskazany zostanie mechanizm tworzenia się pęcherzyków w przebiegu takiej przemiany fazowej. Omówimy szczególna rolę pęcherzyków w napojach mocno saturowanych. Przy okazji zwrócimy uwagę na techniki obserwacji dynamiki szybkich procesów w mikroskali oraz na niektóre, wcale nietrywialnie, aspekty fizyki omawianych zjawisk. Wykład stanowi pewną dydaktyczną całość i/lub podsumowania informacji na temat wybranych elementów termodynamiki, fizyki molekularnej czy dynamiki płynów w sposób odnoszący się do przykładów zjawisk czy procesów, z jakimi mamy do czynienia wokół nas. Z drugiej strony przesłaniem jest ukazanie, jak zachowanie się materii w skalach drobin przejawia się w przebiegu tego, co obserwujemy w skali makro.
Sylwetka: Od zawsze związany z UAM i Fizyką (kolejno na Wydziałach Matematyki, Fizyki i Chemii, Matematyki i Fizyki oraz – przez ostatnie 30 lat – Wydziale Fizyki, którego nawet swego czasu był prodziekanem). Jako fizyk teoretyk naukowo zajmował się m. in. dynamiką magnetycznych przejść fazowych, fulerenami a także egzotycznym nadprzewodnictwem. Jako nauczyciel akademicki prowadził niezliczoną liczbę bardzo różnorodnych wykładów, od podstaw fizyki aż do kwantowej teorii pola czy nawet ogólnej teorii względności. Z edukacją szkolną kontakt miał poprzez wykłady popularne, pracę nad formatem matur i podstawą programową. Od roku uczy fizyki w V Liceum Ogólnokształcącym, a teraz też w Liceum Akademickim LINDE w Poznaniu.
